Perjanjian Perkara 18 & 20 Sabah Dan Sarawak.

Perkara 1: Agama

Walaupun tiada bantahan terhadap agama Islam sebagai agama kebangsaan Malaysia akan tetapi agama rasmi sepatutnya tidak akan diadakan di Borneo Utara (Sabah) dan Sarawak, dan segala perundangan mengenai agama Islam yang terkandung di dalam Perlembagaan Malaya tidak akan digunakan di Borneo Utara (Sabah) dan Sarawak.

Perkara 2: Bahasa

Bahasa Melayu harus dijadikan Bahasa Kebangsaan Persekutuan Malaysia. Bahasa Inggeris harus digunakan sebagai bahasa rasmi Borneo Utara (Sabah) dan Sarawak untuk semua tujuan berkaitan dengan negeri dan persekutuan, tanpa had masa. Cadangan agar dipertimbangkan Bahasa Melayu digunakan hanya boleh diutarakan 10 tahun lepas pembentukan Malaysia.

Perkara 3: Perlembagaan

Walaupun Perlembagaan Persekutuan Malaya diterima sebagai asas untuk membentuk Perlembagaan Malaysia, akan tetapi Perlembagaan Malaysia hendaklah satu dokumen yang baru dan bukan sambungan Perlembagaan Persekutuan Malaya.

Perkara 4: Ketua Persekutuan

Yang Dipertua Negara Borneo Utara (Sabah), Yang Dipertuan Negara Singapura dan Governor of Sarawak merupakan ketua negara masing-masing maka tidak layak untuk dipilih sebagai Ketua Persekutuan.

Perkara 5: Nama Persekutuan

"Malaysia" tetapi tidak "Melayu Raya"

Perkara 6: Imigresen

Kawalan ke atas imigresen ke dalam mana-mana bahagian di Malaysia dari luar harus dipikul oleh Kerajaan Pusat tetapi kemasukan ke Borneo (Sarawak & Sabah) yang perlu juga mendapat kelulusan Kerajaan Negeri. Kerajaan Persekutuan tidak seharusnya mampu untuk veto kemasukan orang-orang ke dalam Borneo (Sarawak & Sabah) untuk tujuan Kerajaan Negeri kecuali atas bidang keselamatan. Borneo (Sarawak & Sabah) harus mempunyai kuasa sepenuhnya ke atas pergerakan orang lain daripada orang awam Kerajaan Persekutuan dari bahagian-bahagian lain Malaysia Borneo (Sarawak & Sabah).

Perkara 7: Hak Pemisahan

Seharusnya tidak ada hak untuk menarik diri dari Persekutuan. 

Perkara 8: Borneanisation

Borneanisation daripada perkhidmatan awam perlu diteruskan secepat mungkin.

Perkara 9: Pegawai British

Setiap usaha perlu dibuat untuk menggalakkan Pegawai British untuk kekal dalam perkhidmatan awam sehingga tempat mereka boleh diambil oleh orang yang berkelayakan dari Borneo (Sarawak & Sabah)

Perkara 10: Kewarganegaraan

Cadangan dalam perenggan 148 (k) Laporan Suruhanjaya Cobbold perlu mentadbir hak kerakyatan di dalam Persekutuan Borneo (Sarawak & Sabah) tertakluk kepada pindaan yang berikut:

* A) sub-perenggan (i) tidak seharusnya mengandungi proviso sebagai hingga lima tahun kediaman

* B) dalam usaha untuk mengikat dengan undang-undang kami, sub-perenggan (ii) (a) hendaklah dibaca "7 daripada 10 tahun" dan bukannya "8 daripada 10 tahun"

* C) sub-perenggan (iii) tidak seharusnya mengandungi apa-apa sekatan yang terikat dengan kewarganegaraan ibu bapa - orang yang lahir di Borneo (Sarawak & Sabah) selepas Malaysia mesti menjadi warganegara persekutuan.

Perkara 11: Takrif dan Kewangan

Borneo (Sarawak & Sabah) harus mengawal kewangan sendiri, pembangunan dan tarif, dan seharusnya mempunyai hak untuk menentukan cukai sendiri dan untuk mendapatkan pinjaman pada kredit sendiri.

Perkara 12: Kedudukan Istimewa Penduduk Asli

Pada dasarnya, kaum pribumi Borneo (Sarawak & Sabah) harus menikmati hak istimewa sejajar dengan apa yang dinikmati oleh Melayu di Malaya, tetapi formula orang Melayu sekarang dalam hal ini tidak semestinya diguna pakai di Borneo (Sarawak & Sabah).

Perkara 13: Kerajaan Negeri

* A) Perdana Menteri sepatutnya dipilih oleh ahli-ahli tidak rasmi Majlis Mesyuarat Negara

* B) Perlu ada sistem Menteri di Borneo (Sarawak & Sabah).

Perkara 14: Tempoh peralihan

Ini seharusnya menjadi tujuh tahun dan dalam tempoh itu, kuasa perundangan mesti ditinggalkan dengan Negeri Borneo (Sarawak & Sabah) oleh Perlembagaan dan tidak boleh semata-mata diserahkan kepada Kerajaan Negeri oleh Kerajaan Persekutuan.

Perkara 15: Pelajaran

Sistem pendidikan Borneo (Sarawak & Sabah) sedia ada perlu dikekalkan dan atas sebab ini, ia perlu berada di bawah kawalan kerajaan.

Perkara 16: Perlindungan Perlembagaan

Tiada pengubahsuaian pindaan atau penarikan balik mana-mana perlindungan khas yang diberikan kepada Borneo (Sarawak & Sabah) hendaklah dibuat oleh Kerajaan Pusat tanpa persetujuan positif Kerajaan Negeri Borneo Utara.

Kuasa meminda Perlembagaan Negeri Borneo (Sarawak & Sabah) harus dimiliki secara eksklusif kepada rakyat di negeri ini. (Nota: Parti Bersatu, Parti Demokratik dan Parti Pasok Momogun yang menganggap bahawa majoriti tiga perempat akan diperlukan untuk melaksanakan apa-apa pindaan kepada Perlembagaan Persekutuan dan Kerajaan Negeri manakala UNKO dan USNO anggap majoriti dua pertiga akan mencukupi).

Perkara 17: Wakil di Parlimen

Ini harus mengambil kira bukan sahaja daripada penduduk Borneo (Sarawak & Sabah) tetapi juga yang merampas dan potensinya di mana-mana kes tidak boleh kurang daripada Singapura.

Perkara 18: Nama Ketua Negara

Yang di-Pertua Negara.

Perkara 19: Nama Negara

Sarawak atau Sabah.

*(BUKAN berstatus "Negeri" dalam Malaysia, Sabah dan Sarawak adalah berstatus "Negara")

Perkara 20: Tanah, Hutan, Kerajaan Tempatan, dll.

Peruntukan-peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan berkenaan kuasa Majlis Tanah Negara tidak boleh diguna pakai di Borneo (Sarawak & Sabah). Begitu juga, Majlis Negara bagi Kerajaan Tempatan tidak perlu memohon di Borneo (Sarawak & Sabah).

[Diambil daripada artikel laman Pengerindu bertajuk "The Original Agreement of Malaysia 9 July 1963 (Perjanjian Perkara 18/20 Sabah dan Sarawak) dalam Pembentukan Malaysia" yang dimuatkan Mr. J pada 20 Jun 2012]

Kredit